Dokumenty ATEX

1. Dokument zabezpieczenia przed wybuchem
2. Wyznaczanie stref Ex
3. Ocena ryzyka wybuchu
4. Nadzorowanie inwestycji dla zgodności z ATEX
5. Opinie i doradztwo ATEX
6. Kompleksowe opracowania zabezpieczenia zakładu

atmosfera wybuchowa

Dyrektywa ATEX (94/9/EC oraz 1999/92/EC)
określają wymagania dla urządzeń i miejsc pracy w środowisku występowania atmosfery wybuchowej utworzonej przez gazy, pary i mgły oraz pyły reagujące z powietrzem atmosferycznym.

Unia Europejska nałożyła określone wymogi prawne zakładom produkcyjnym na których terenie mogą występować atmosfery wybuchowe.

Przepisy Unii Europejskiej odzwierciedlają w Polsce ustawy, rozporządzenia i normy zharmonizowane z dyrektywą. Wskazują przedsiębiorcom wymagania dotyczące:

  • urządzeń, maszyn,
  • wyposażenia bezpiecznego zgodnego z normami (certyfikowanego do określonej strefy zagrożenia wybuchem) oraz
  • szkoleń pracowników z zakresie prewencji przeciwwybuchowej w szerokim zakresie tematycznym.

Obowiązki pracodawcy dotyczące dyrektywy ATEX:

  1. Opracowanie Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem
  2. Wyzaczenie stref zagrożonia wybuchem
  3. Wykonać ocenę ryzyka wybuchu
    każdego rodzaju działalności pracy z udziałem substancji palnych.
  4. Zapewnić środki techniczne i organizacyjne
    tak aby zmniejszyć ryzyko wybuchu
  5. Prowadzić szkolenie dla pracowników
    którzy pracują w miejscach, gdzie mogą występować atmosfery wybuchowe
  6. Aktualizować, monitorować wymagania
    corocznie oraz przy modyfikacji lini produkcyjnej zakładu

1. Dokument zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW)

a
Zagrożenia wybuchem zagrażają życiu i zdrowiu pracowników. Wybuchy najczęściej powstają w wyniku niekontrolowanych reakcji spalania i tworzenia się nadciśnienia. Szkodliwymi efektami wybuchu są również produkty spalania oraz niedobór tlenu w pomieszczeniach, w których mogą przebywać ludzie. Dlatego też ochrona przed wybuchem to bardzo ważny element bezpieczeństwa.

Praca z substancjami łatwopalnymi może powodować tworzenie się niebezpiecznych atmosfer (zagrożenie wybuchem). Dotyczy to stanowisk pracy oraz miejsc przechowywania substancji które mogą tworzyć atmosfery wybuchowe z powietrzem takich jak: gazy, ciecze, pyły. Aby temu zapobiec należy posidać dokument zabezpieczenia przed wybuchem.

  • Przed udostępnieniem miejsca pracy osobom, pracującym po raz pierwszy - na którym wyznaczono strefę zagrożenia wybuchem, weryfikuje się jego ogólne bezpieczeństwo w zakresie zabezpieczenia przed wybuchem poprzez dokonanie oceny ryzyka wybuchu i sporządzenie Dokumentu zabezpieczania przed wybuchem.
  • Przed udostępnieniem miejsca pracy po remoncie/modernizacji, na którym wyznaczono strefę zagrożenia wybuchem dokonuje się sprawdzenia czy zostały spełnione wszystkie warunki niezbędne do zapewnienia takiego zabezpieczenia.
Podstawa prawna:
Obowiązek opracowania tego dokumentu wynika z Dyrektywy 1999/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1999 roku w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa.

2. Wyznaczanie stref Ex

Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem stanowi jeden z elementów prewencji przeciwpożarowej. Prawo wskazuje następujące wymagania jakie należy spełnić w stosunku do udokumentowania danych sytuacji.

Wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem opisuje się w dokumencie zabezpieczenia przed wybuchem.

Graficzna dokumentacja przedstawiająca:

  • plany sytuacyjne (pokazują rodzaj oraz zasięg stref zagrożenia wybuchem)
  • lokalizację źródeł emisji - pokazując zasięg strefy
  • identyfikacje źródeł emisji
§ 33 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80 poz. 563 z dnia 11 maja 2006 r.) - w obiektach i na terenach przyległych, gdzie prowadzone są procesy technologiczne z użyciem materiałów mogących wytworzyć mieszaniny wybuchowe lub w których takie są magazynowane, powinna być dokonana ocena zagrożenia wybuchem. Ocena ta powinna obejmować, wskazanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wyznaczenie odpowiednich stref zagrożenia wybuchem oraz wskazanie czynników mogących w nich zainicjować zapłon.

strefy zagrożenia wybuchem

3. Ocena ryzyka wybuchu

Dyrektywa ATEX 94/9/EC wprowadza podział na obszary niebezpieczne z uwzględnieniem potencjalnych źródeł zapłonu: elektrycznych i nieelektrycznych mogących wywołać eksplozję.

  • „§ 4.4. Pracodawca dokonuje kompleksowej oceny ryzyka związanego z możliwością wystąpienia w miejscach pracy atmosfery wybuchowej..."
  • „§ 7. 1. Pracodawca, przed udostępnieniem miejsca pracy, powinien sporządzić dokument zabezpieczenia przed wybuchem, na podstawie oceny ryzyka, o której mowa w § 4 ust. 4 i 5.”
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań, dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej (Dz.U. 2010 nr 138 poz. 931)

Ocena ryzyka wybuchu, już na etapie projektowym
...
dlaczego warto to wykonać, przeczytaj tu

 

4. Nadzorowanie inwestycji dla zgodności z ATEX

Stare powiedzenie mówi: "błędów nie popełnia ten, który nic nie robi". Na etapie inwestycji, wiele elementów ma znaczenie: dobór i instalacja nowej technologii, zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń, znalezienie wykonanwcy ale również prawidłowe zabezpieczenie dokumentacji i poświadczeń bezpieczeństwa.
W związku z powyższym proponujemy:

  • Opiniowanie zgodności z Dyrektywami Atex (oraz dyrektywą maszynową CE - jeżeli wymagana) urządzeń, przed ich zakupem.
  • Weryfikacja doboru zabezpieczeń przeciwwybuchowych.
  • Doradztwo projektów (nowych lub modernizowanych) instalacji procesowych dla zgodności z Dyrektywami Atex (oraz dyrektywą maszynową CE - jeżeli wymagana) i Polskim prawem.
  • Koordynowanie wpływu na bezpieczeństwo wybuchowe zmian technicznych i technologicznych

 

5. Opinie i doradztwo ATEX

Środowisko pracy w którym może wystąpić atmosfera wybuchowa tworzona przez gazy, pary i mgły oraz pyły to baradzo szczególne miejsca. Tam każdy element ma znaczenie i jest bardzo ważny aby nie powodował potencjalnego zagrożenia. Czasem nie zdajemy sobie sprawy, jak z pozoru błache rzeczy mogą przyczynić się do zainicjowania zapłonu. Ponieważ uważamy, że tzw. "świeże spojrzenie" na zakład, instalacje czy pracowników pozwala znaleźć rzeczy, koło których przechodzimy codziennie i nie zwracamy uwagi a mogą stać się potencjalnie niebezpieczne. Proponujemy zatem przeprowadzenie audytu który pozwoli zweryfikować aktualny stan pod względem bezpieczeństwa w strefach zagrożonych wybuchem oraz miejscach ich przyległym.

 

6. Kompleksowe opracowania zabezpieczenia zakładu

Proponujemy tzw. "pakiet Atex" który zawiera wymagania wynikające z różych przepisów:

1. Dyrektywa Atex / Ochrona przeciwpożarowa

  • Dokument zabezpieczenia przed wybuchem
  • Wyznaczenie stref zagrożonych wybuchem
  • Ocena ryzyka wybuchu
  • Dokument Zabezpieczenia Stanowiska Pracy
  • Instrukcje stanowiskowe
  • Instrukcje bezpieczeństwa pożarowego budynku/ów, zakładu

2. Kodeks Pracy

  • Instrukcje przeglądów i remontów maszyn
  • Procedury wykonywania prac remontowych w strefach zagrożonych wybuchem
  • Ocena ryzyka zawodowego - opracowanie dokumentu dla poszczególnych stanowisk pracy
  • Szkolenia: pracowników i kadry zarządzającej

3. System jakości

  • Stworzenie systemu jakości w przestrzeniach zagrożonych wybuchem
  • Napisanie procedury zakupu urządzeń i wyposażenia dla stref zagrożonych wybuchem (ATEX)
  • Ocena/audyt rejestracji stref zagrożonych wybuchem (strefy Ex), zgodnie ze standardami bezpieczeństwa

Prowadzimy szkolenia specjalistyczne dedykowane - zobacz dział szkolenia


WAŻNE!
Dokument Zabezpieczenia Stanowiska Pracy
jest ważny jeden rok od daty jego wykonania i wymaga:

  1. potwierdzenia ważności (w przypadku gdy nie nastąpiła/y zmiana/y na stanowisku pracy) lub
  2. aktualizacja w wymaganym zakresie (gdy były zmiany na stanowisku pracy lub przepisy uległy zmianie).


Zachęcamy do kontaktu.